آیا هورمونها در ریزش موها نقش دارند؟

اگر با انبوهی از موهای ریخته شده روی بالش یا هنگام دوش گرفتن مواجه می شوید، ممکن است این امر، ناشی از برهم خوردن تعادل هورمونهای بدنتان باشد.
برای درمان این نوع ریزش مو، باید به علل آن توجه داشته باشید. در ادامه به شما خواهیم گفت که کدام هورمونها در ریزش موها نقش دارند و چگونه می توان این مشکل را برطرف کرد.

کدام هورمونها در ریزش مو نقش دارند؟

هورمونها در واقع پیام رسانهای شیمیایی هستند که توسط غدد درون ریز مستقیما در خون شما ترشح می شوند. هورمونها نقش کلیدی در متابولیسم بدن ایفا می کنند. هرگونه کاهش یا افزایش ترشح هورمونها ممکن است به اختلال در عملکرد اعضای مختلف بدن منجر شود.
در ادامه به بعضی از هورمونهایی که در ریزش مو در مردان و زنان دخالت دارند اشاره می کنیم.

۱- آندروژنها

آندروژنها دسته ای از هورمونهای مردانه هستند که شامل تسترون، دی هیدرواپی آندروسترون و آندروستندیون می شود. در حالت طبیعی، آندروژنها در بدن مردان به میزان بالاتری وجود دارد و به وجود آورنده خصایص مردانه در بدن، مثل موی صورت و بدن است.
زنان در سنین جوانی مقدار بسیار پایینی آنروژن در بدن خود دارند، اما وقتی هورمونهای جنسی آنها کم می شود، اثر آندروژنها در بدن آنان هم پدیدار می شود.
بالا رفتن میزان هورمون آندروژن DHT، باعث تاثیر منفی بر فولیکولهای مو و منجر به ریزش مو می شود. این موضوع یکی از دلایل اصلی ریزش آنروژنیک مو است که البته اثر خود را به شکل متفاوتی در زنان و مردان نشان می دهد. در مردان، طاسی به شکل الگویی مشخص رخ می دهد در حالی که در زنان، کم پشتی شدید، تقریبا در همه جای سر به شکل یکنواخت ایجاد می شود.

۲- استروژن و پروژسترون

این دو، از دسته هورمونهای جنسی زنانه هستند که به مقدار فراوان در زنان دوران قاعدگی وجود دارند. استروژن و پروژسترون هر دو تأثیر مثبتی بر فولیکول های مو دارند و برای داشتن موهای بلند و سالم، ضروری هستند.
به همین دلیل، کاهش این هورمونها، مثلا در دوران یائسگی یا زمان بعد از زایمان، منجر به ریزش مو می شود. پایین آمدن سطح هورمونهای جنسی زنانه، همچنین باعث بالا رفتن سطح هورمون DHT شده و این مساله هم ریزش مو را تشدید می کند.

۳- پرولاکتین

هورمون پرولاکتین در دوران بارداری و شیردهی، به مقدار زیادی در بدن تولید می شود. تحقیقات نشان می دهد که بالا بودن سطح این هورمون بر سلامت موها اثر منفی می گذارد. طولانی شدن زمان بالا بودن میزان این هورمون، به ریزش موها منتهی می شود. پرولاکتین همچنین می تواند به ترشح بیشتر آندروژنها کمک کند و این امر هم باعث تشدید ریز موها می شود.

۴- هورمونهایی که غده تیروئید ترشح می کند.

هورمونهایی که غده تیروئید ترشح می کند، در تنظیم متابولیسم بدن، نقش اساسی ایفا می کنند. به همین دلیل، عجیب نیست که کاهش یا افزایش این دسته از هورمونها بر وضعیت موها اثرگذار باشد. کاهش یا افزایش شدید این هورمونها، باعث کم پشت شدن موها هم در مردان و هم در زنان می شود. این موضوع در افراد مسن که عملکرد غده تیروئیدشان دچار اختلال شده است، بیشتر دیده می شود.

۵- ملاتونین

این هورمون به مقدار بسیار کم در فولیکولهای مو تولید می شود. ملاتونین به عنوان آنتی اکسیدان عمل و از فولیکولهای مو در برابر آسیب دیدگی محافظت می کند.همچنین این هورمون در تنظیم مقدار هورمونهای دیگر نظیر استروژن و پرولاکتین دخالت می کند و در نتیجه در کنترل ریزش مو نقش مهمی دارد. اما با این حال، برای شناخت بیشتر نقش ملاتونین به پژوهشهای بیشتری نیاز است.

رابطه بین هورمونها و ریزش مو

هر تار مو در یک محفظه کیسه مانند به نام فولیکول، رشد می کند. فولیکولها دارای سلولهای مختلفی هستند که در به وجود آمدن تارهای جدید مو و جایگزین کردن موهای قدیمی، مشارکت می کنند. در حالت عادی، ریزش ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در هر شبانه روز، طبیعی است و این موها در یک چرخه مداوم، با موهای جدید جایگزین می شوند.
وقتی هورمونهای بدن، دچار مشکل می شوند، خواه ناخواه فولیکولهای مو تحت تاثیر قرار می گیرند. این مساله، به اختلال در چرخه رشد و جایگزینی موها می انجامد و تارهای موی جدید، به اندازه کافی نمی توانند جای موهای از دست رفته را پر کنند و در نتیجه، موها دچار کم پشتی می شود.
طبیعی است که در طول زندگی، هورمونهای بدن دچار افت خیز می شوند. به طور مثال، نوجوانان به خاطر نوسان در میزان هورمونها دچار ریزش مو شوند که با تغییر مختصری در رژیم غذایی و سبک زندگی براحتی قابل بازگشت است. اما اگر مبتلا به ریزش موی مردانه یا زنانه باشید، با گذشت زمان و بالاتر رفتن سن، این مشکل حادتر خواهد شد.
همچنین برخی از زنان بعد از بارداری یا در دوران یائسگی دچار ریزش مو می شوند. یکی دیگر از عوامل مؤثر در کاهش یا افزایش برخی هورمونها، سن است. عملکرد ناقص غده تیروئید هم یکی دیگر از عوامل برهم خوردن تعادل بین هورمونهاست که به ریزش مو منجر می شود.

چگونه ریزش موی ناشی از مشکلات هورمونی را درمان کنیم؟

اگر به شکل مداوم شاهد ریزش و کم پشت شدن موهایتان هستنید، احتمالا مشکلات هورمونی دلیل اصلی آن است. در ادامه به برخی راه حلها برای این مشکل می پردازیم.

۱- اگر احتمال می دهید ریزش موی شما به خاطر مشکلات هورمونی باشد، اولین و مهم ترین کاری که باید انجام دهید، مراجعه به پزشک است. پزشک شما برای جلوگیری از بروز بیماریهای جدی تر، احتمالا داروهایی برای ایجاد تعادل در میزان ترشح هورمونها تجویز خواهد کرد که به بهبود وضعیت موها نیز کمک می کند.

۲- از استرس دوری کنید. استرس، اوضاع نابسامان هورمونها را بدتر از قبل خواهد کرد و در نتیجه ریزش موها شدید تر خواهد شد. شما می توانید به یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و سایر راههای کنترل اضطراب بپردازید.

۳- در کنار تغذیه صحیح، خواب کافی نیز در سلامت موها بسیار مؤثر است. پس در کنار داشتن رژیمی سرشار از سبزیجات و میوه ها، سعی کنید خواب کافی داشته باشید. کمبود خواب، به بالا رفتن سطح استرس و در نتیجه، ریزش بیشتر موها خواهد انجامید.

۴- اگر دچار ریزش موی شدید هستید، از حالت دهنده های حرارتی و شیمیایی قوی دوری کنید. اتوی مو و فرکننده های برقی و انواع اسپری ها و ژلهای حالت دهنده، ممکن است وضعیت موهای شما را نامساعدتر کند.

۵- راه حل دیگر، استفاده از مزوتراپی است. در این روش، مواد مغدی و ویتامینها، برای تقویت ریشه موها، به شکل مستقیم در پوست سر تزریق می شود.

آیا ریزش موی ناشی از مشکلات هورمونی برگشت‌پذیر است؟

در بیشتر موارد، این نوع ریزش مو بهبود پذیر و قابل برگشت است. به طور مثال، اگر ریزش موی شما در اثر مشکلات تیروئیدی باشد، با استفاده از دارو و بهبود وضعیت بیماری، رشد موها از سر گرفته می شود و به مرور موها ظاهر پرپشت تری به خود می گیرد.
در مورد ریزش مو در زمان یائسگی، دریافت هورمون جایگزین یا استفاده از داروها به شکل مستقیم روی پوست سر، مانند ماینوکسیدیل، ممکن است مشکل ریزش مو را تا حدی کم کند ول یبا بالاتر رفتن سن، اثرگذاری این داروها هم کمتر می شود.
اگر ریزش مو دلیل ارثی داشته باشد، معکوس کردن روند ریزش مو، سخت‌تر خواهد بود.

چکیده:
هورمونها در تنظیم متابولیسم بدن، نقش مهمی دارند. به همین دلیل، هرگونه نارسایی در این زمینه، بر روی رشد موها تاثیر گذار خواهد بود.
تشخیص بموقع مشکلات هورمونی، نه تنها به کاهش ریزش موها منجر می شود بلکه شما را از ابتلا به بیماریهای جدی تر در امان نگه می دارد.
برای تنظیم هورمونهای بدن، داشتن تغذیه مناسب و کاهش استرس، ضروریست.همچنین مراجعه به پزشک برای درمان مشکلات هورمونی اکیدا توصیه می شود.